Een interview over duurzame voeding met Moniek van der Liende. Moniek is 28 jaar en woont samen met haar vriend in Apeldoorn. Ze is vegetariër en is er tijdens haar studie, Milieu-maatschappij wetenschappen, steeds bewuster van gaan worden. Ze is nu werkzaam bij een groot ICT Consultancy bedrijf. Lees het interview hier.
Hoe lang ben je vegetariër?
Ik ben vegetariër geworden in het tweede jaar van mij WO Bachelor Milieu-maatschappij wetenschappen, dat was in 2011. Tijdens mijn studies werd ik mij steeds bewuster van de milieu impact die de mens heeft. Tijdens één van de vakken die ik toen had over Ethische verantwoordelijkheid, begreep ik dat ik als individu daar veel invloed op had. Daarom heb ik besloten minder vlees te gaan eten en na enkele weken miste ik het totaal niet meer, dus ben ik volledig vegetariër geworden. Tijdens mijn jeugd dacht ik hier niet over na. Ik legde als kind nooit de link tussen levende dieren en het vlees dat ik at.
Wat is duurzaam eten voor jou?
Duurzaam eetgedrag is voor mij zo min mogelijk impact op het milieu maken, maar wel genoeg en gezonde voedingsstoffen naar binnen krijgen. Bijvoorbeeld minder of geen vlees, melk, kaas, eieren, en het liefst zo lokaal mogelijk als dat kan. Geen tropische vruchten of buitenlandse producten die ook uit Nederland of Europa hadden kunnen komen.
Wat doet dit met jou?
Vegetarisch eten is niet moeilijk. Het is wel makkelijker. Je hebt minder opties om te koken of te kiezen in een restaurant. Je wil alleen wel gevarieerd en lekker blijven eten en daardoor wordt je creatiever. Daarnaast merk ik dat anderen meer moeite hebben met mijn eetgedrag dan ik zelf. Sommige mensen vinden het moeilijk om een vegetarisch recept te bedenken als ik kom eten, ze snappen niet waarom ik ervoor gekozen heb en dan moet ik het vaak uitleggen. Er is vaak verwarring over ‘iets zielig vinden voor dieren’ of minder vlees eten om zelf minder milieu impact te maken.
Wat is voor jou de drive om vegetariër te zijn?
Ik vind vooral de impact op het milieu belangrijk, dierenleed is voor mij een bijzaak. Als we met z’n allen minder vlees eten, hebben we ook niet zo’n enorme vleesindustrie nodig en kunnen we ons weer focussen op ouderwetse boerderij modellen. Dus door het focussen op het milieu en de schade van ons eetgedrag, verandert de industrie hopelijk ook mee.
Waarom zouden we duurzaam moeten eten voor het milieu?
De vleesindustrie is een van de meest schadelijke voor het milieu, dit is omdat op verschillende manieren onze de cyclussen op onze aarde beïnvloedt. Ontbossing gebeurd om grote schaal, onder andere in het Amazone woud, om ruimte te maken voor vee, maar ook om brokken te maken als voer. Het Amazone woud worden ook wel de longen van onze aarde genoemd omdat bomen CO2 uit de lucht halen, minder bomen, meer CO2 dat de aarde opwarmt. Als de aarde opwarmt ontstaan er milieurampen, zoals stijging van de zeespiegel, tsunami’s, aardbevinden, vulkaanuitbarstingen, extremer weer zoals droogte, te veel regen, orkanen etc. De vleesindustrie stoot ook veel methaan uit, dit is ook een broeikasgas en draagt ook enorm bij aan de opwarming van de aarde. Naast de overbevissing in de oceanen, stoten we ook afval van de vleesindustrie uit in de oceanen en tot slot warmt de aarde op. Deze drie zaken leiden ook tot uitsterving van vis, dus naast de vleesindustrie hoort minder vis ook bij een milieuvriendelijk dieet.
Verder heeft landbouw op grote schaal ook veel effect op het milieu omdat het ontzettend veel water nodig heeft, hierdoor droogt de grond uit waardoor de productie op den duur lager kan worden. De vee industrie gebruikt een groot gedeelte dat van de landbouwgrond omdat daar voedsel voor het vee verbouwd wordt. Dit is in mijn mening dus super inefficiënt, waarom eten we niet meteen de groenten van het land? Waarom moet van datzelfde voedsel eerst een koe worden opgevoed, totdat deze genoeg vlees heeft om geslacht te worden zodat ik deze alsnog kan eten?
De vee industrie en de landbouw die gebruikt wordt voor voer, neemt samen veel ruimte in. Dit is ruimte die we ook hadden kunnen gebruiken voor landbouw voor groenten, hiermee kunnen we meer mensen voeden. Echter veel grond wordt gebruikt voor vee omdat je hier meer geld voor kunt krijgen. Dat betekend dus ook dat in ontwikkelingslanden mensen te weinig eten hebben omdat veel vlees en groenten worden verkocht aan het buitenland, terwijl de locals het zelf niet kunnen betalen.
Tot slot is er een groot debat over het gebruik antibiotica in de vee industrie en genetische modificatie. Dit is een heel ingewikkelde discussie waar nog veel onzeker over is. Maar het komt er op neer dat er veel antibiotica wordt gebruikt voor vee waardoor er uiteindelijk minder beschikbaar kan zijn voor mensen, of dat bepaalde ziektes zich gaan aanpassen aan de antibiotica waardoor wij als mensen er heel ziek van kunnen worden.
Als je al het effect op het milieu op de vlees en visindustrie samen bekijkt is er nog een effect, massa uitsterfte van biodiversiteit. Dit is slecht omdat we maar heel weinig weten van de positieve effecten die de bepaalde diersoorten op ons als mens hebben, maar we weten wel dat het de voedsel cyclus van dieren verstoort en die van ons dus ook. Denk er maar eens over na, als we de groenten blijven bespuiten met pesticiden, dan sterven de bijen uit, als de bijen uitsterven hebben we ook geen kruisbestuiving meer en kunnen er geen nieuwe bloemen en planten meer groeien. Dan kunnen zelf geen groenten meer eten maar de het vee en andere dieren ook niet, dus wordt de cyclus stukje bij beetje afgebroken.
Het aantal flexitariërs en vleesverlaters stijgt. Hoe kijk jij hier tegen aan?
Ik vind dit natuurlijk alleen maar een positieve ontwikkeling. We hebben als mens eigenlijk maar 100 gram vlees per dag nodig voor een evenwichtig dieet. En de voedingsstoffen hieruit zou je dus ook kunnen vervanger door ander eten, zoals bijvoorbeeld noten en vleesvervangers.
Hoe vind jij dat voedsel geproduceerd moet worden?
Ik vind dat we allemaal zouden moeten streven naar het halen van onze boodschappen in de regio, dus ga naar lokale boeren, de boerenmarkt of de kleinere supermarkten. Dit is dus ook beter voor het voortbestaan van de lokale ondernemers in jouw buurt. Het goedkope product is namelijk gemaakt met meer schade aan het milieu, en hier betalen we later allemaal de prijs voor als de opwarming van de aarde niet meer terug te draaien is.
Hoe kunnen we een gezonde leefomgeving creëren?
We moeten samen allemaal bewuster worden van de impact van ons voedsel op het milieu en op ons lichaam. Door de enorme welvaart in Europa zijn we eigenlijk helemaal niet gezonder gaan leven, we hebben juist meer last van hart en vaatzieken, obesitas en kanker. Veel ontwikkelingslanden worden ook steeds rijker en het aantal mensen op aarde blijft groeien. We hebben nu 7,6 biljoen mensen en we zijn met 9,7 biljoen mensen in 2050. Dat gaat natuurlijk nooit op deze manier.
Welke tips zou jij mee willen geven aan de mensen die niet duurzaam eten?
Probeer eerst eens te minderen voor je eigen gezondheid. Probeer je eens in te lezen in de effecten van vlees op je eigen gezondheid en op het milieu. Persoonlijk vind ik de impact op het milieu echt choquerend als je erin gaat verdiepen. Maar dat is niet voor iedereen de doorslaggevende factor om je gedrag aan te passen.
Als je het voor het milieu doet, dan zo min mogelijk dierlijke producten, zo lokaal mogelijk. Maar eet vooral wat je lekker vindt, je houdt een gedragsverandering nooit vol als je denkt dat het een straf is. Je moet het doen omdat je het zelf belangrijk vindt en mee wil denken en werken aan een betere wereld.
